zondag 29 april 2012

Een wolk als kompas (2001)

























Nog een keer koos ik voor een hoog schilderij. Om nog een keer te schilderen vanuit de verbinding tussen aarde en hemel. Er vormde zich een vervreemdende wereld als bij opkomend noodweer zoals ik dat kende uit herinnering. Als wolken groen kleuren en het nog aanwezige licht op een benauwende manier wordt gevangen. Er bleef nog licht over en op de aarde, die ik met hoekige vormen had verbeeld, zoals eerder als ik de diepere beschouwing verkoos boven de directe ervaring, viel daarvan ook nog ruimschoots genoeg om niet te wanhopen. Nog lang niet.
Zonder vooropgezet plan ontwikkelde zich het beeld, kwamen associaties op en liet ik me in het beeld opnemen en meeslepen. Een wolk dook op als een kompas, als richtingwijzer, zoals voor het volk Israël dat uit het slavenbestaan in Egypte was weggetrokken op weg naar het land van verlangen. 
Het beeld dat het schilderij nu bij me oproept,  is dat van de tijd dat het leven niet langer toelacht en de eindigheid zich opdringt, dat mensen alles lijkt te ontvallen. Als het aankomt op leven in het schijnsel van herinneringen, van verhalen en overgebleven idealen, van waarheid die werd gevonden, of ooit op het hart werd gedrukt. Als het aankomt op een kompas om niet geheel te verdwalen. En een kompas hebben we allemaal. De één een kompas dat ervaren wordt als van boven, de ander als een van beneden zondermeer.
Het mysterie dat ons omgeeft doet mensen en gemeenschappen van mensen zoeken naar orde in de chaotische wereld waarin ze het moeten zien te redden. En meestal betekent dat, dat het mysterie begrijpelijker en de wereld kleiner en jonger wordt. Om te kunnen overzien in tijd en ruimte, want overzicht geeft rust en wekt de indruk dat we grip op de situatie, op ons leven hebben. Een manier van doen die zich wereldwijd onbewust van mensen meester maakt en werelden van verbeelding schept die soms duizenden jaren lang verder worden verfijnd. Om te kunnen leven en, waar het er op aankomt, te kunnen overleven.
Als we bij de geboorte ontwaken in een van die werelden van verbeelding, is de kans groot dat we opgroeien met de overtuiging dat die wereld de enige werkelijkheid is. Dat wie het anders ziet ziende blind en horende doof is. Maar hoewel het iedereen gegund is in de eigen wereld te blijven, en het daarin blijven vaak ook maar het beste is - omdat het er goed kan zijn, er zoveel wijsheid in wordt gevonden, vermeerderd, meegedragen en uitgedragen, zoveel goedheid ook en in liefde omzien naar de ander - zijn het wel werelden van verbeelding. Reacties op het mysterie. En er zijn er zoveel. Binnen de wereldgodsdiensten en daarbuiten. Werelden vol betekenis en inzicht. Allemaal met een kompas voor als het er op aankomt, en daarom voor zoveel mensen onmisbaar, levensreddend en bij de een meer dan bij de ander bron van onpeilbaar geluk.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten